1. Jakie są wskazania do zabiegu endoprotezoplastyki kolana i jak diagnozuje się chorobę zwyrodnieniową stawów?

Choroba zwyrodnieniowa stawów to bardzo częste schorzenie. Coraz więcej osób boryka się z bólem oraz innymi dolegliwościami ze strony stawu kolanowego. Najczęściej do rozpoznania choroby zwyrodnieniowej dochodzi po wielu latach przewlekłego bólu. Choroba zwyrodnieniowa stawów diagnozowana jest najczęściej już podczas wizyty u lekarza pierwszego kontaktu, na podstawie wywiadu oraz badaniu zajętych stawów. Pomocne są również badania obrazowe: RTG, czy w bardziej skomplikowanych przypadkach tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Procesy degeneracyjne, które zachodzą w stawach prowadzą nieuchronnie do leczenia operacyjnego podczas którego wymieniane zostają „zużyte elementy“.

O zabiegu endoprotezoplastyki stawu kolanowego decyduje lekarz ortopeda wraz z pacjentem, jednak wskazania są jasno określone:

• Przewlekły ból okolicy kolana – nieustępujący po lekach przeciwbólowych.
• Deformacje stawu – kolana koślawe, szpotawe.
• Utykanie, znaczne ograniczenie ruchomości stawu kolanowego.

2. Czy istnieją czynniki ryzyka, które mogą wpłynąć na choroby kolan?

Większość przypadków zmian zwyrodnieniowych ma charakter idiopatyczny – przyczyna ich powstania nie jest znana. Natomiast na ich rozwój oczywiście, ogromny wpływ ma styl życia. Otyłość i brak ruchu sprzyja rozwojowi zmian zwyrodnieniowych. Podkreśla się również wpływ uszkodzeń mechanicznych, mikrourazów, zaburzeń metabolicznych (miażdżyca naczyń) oraz predyspozycje genetyczne.

3. Jak możemy uchronić nasze stawy?

Większość pacjentów zgłaszających się do Poradni Ortopedycznej z dolegliwościami wskazującymi na chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych, to osoby nie przykładające należytej wagi do regularnej aktywności fizycznej. Otyłość bardziej zagraża zwyrodnieniu stawów kolanowych niż biodrowych. Połączenie braku ruchu, nadwagi oraz późne zgłaszanie się do specjalisty to najczęstsze przyczyny rozpoznawania choroby zwyrodnieniowej stawów w stadium zaawansowanym, kiedy efekty leczenia zachowawczego mogą być nieskuteczne.

4. Czy endoproteza kolan dotyczy tylko starszych osób? Czy zdarzyło się Panu operować również młode osoby?

Wymiana stawu kolanowego, to w przeważającej mierze problem osób starszych. Wtórne zmiany zwyrodnieniowe mogą dotyczyć osób w każdym wieku, również młodych. Operowałem osoby młodsze od siebie, dla których to była jedyna metoda pozwalająca na powrót do zwykłego funkcjonowania.

5. Czy rodzaj implantu ma wpływ na dalsze funkcjonowanie i powrót do codziennych aktywności?

Rodzaj implantu ma bardzo duży wpływ na dalsze funkcjonowanie. Przede wszystkim szeroki wybór implantu pozwala nam dobrać model protezy do anatomii konkretnego pacjenta. Dzięki temu zabieg jest „szyty na miarę“ i spersonalizowany. Mając do dyspozycji różne techniki operacyjne, jak również różne mocowania dobieram takie, które pozwalają nam oszczędzić jak najwięcej tkanki własnej, przez co stają się mniej traumatyczne dla organizmu.

6. Czy zwlekając z podjęciem decyzji o zabiegu można pogorszyć swój stan zdrowia?

Jestem przekonany, że zwlekając z wizytą w Poradni Ortopedycznej w przypadku bólu stawu kolanowego, postępującego ograniczenia zakresu ruchu w stawie, utykania- odwlekamy w czasie moment rozpoznania choroby zwyrodnieniowej stawów na wczesnym etapie, gdzie leczenie zachowawcze, farmakologiczne i prawidłowo prowadzona fizjoterapia pozwoliłaby na spowolnienie/zahamowanie progresji choroby. Jakość życia pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów leczonych i nieleczonych diametralnie się różni.
Dolegliwości bólowe nie reagujące na leki przeciwbólowe, zaburzenia osi stawu, utykanie, ograniczenie zakresu ruchu w stawie kolanowym- to wszystko powinno skłaniać pacjenta do wizyty w Poradni Ortopedycznej. Prawidłowo przeprowadzony zabieg endoprotezoplastyki stwarza możliwości powrotu do zwykłego (i jakże oczekiwanego) funkcjonowania.

7. Jak wygląda proces rehabilitacji i powrót do zdrowia?

Proces rehabiliitacji rozpoczyna się już w pierwszej dobie. Pacjent jest zachęcany do ćwiczeń, napinania mięśni, wstania z łóżka oraz pierwszych ruchów czynnych operowaną nogą. W pierwszym dniu po zabiegu pacjent zaczyna naukę chodzenia o kulach, z biegiem czasu pokonuje coraz większe dystanse oraz schody. Średni pobyt pacjenta w szpitalu to około 5 dni. Następnie już ambulatoryjnie usuwamy szwy pooperacyjne około 14 doby i na kolejną wizytę zapraszamy za 4 tyg. Po tym czasie pacjent powinien być już w pełni sprawny, poruszać się z całkowitym obciążeniem operowanej kończyny bez kul łokciowych.
Cały proces rehabilitacji w dużej mierze zależy od samego pacjenta. Osoby, które były aktywne szybciej dochodzą do zdrowia, łatwiej podejmują ćwiczenia operowanej kończyny.