Laparoskopowa cholecystectomia (LCH), jest najmniej inwazyjną procedurą usunięcia pęcherzyka żółciowego. Od lat 90 technika ta zastąpiła rutynową cholecystectomie wykonywaną metodą klasyczną. Od tych czasów operacja przy użyciu laparoskopii stosowana jest w leczeniu kamicy pęcherzyka żółciowego, w ostrym i przewlekłym zapaleniu pęcherzyka żółciowego, polipowatości pęcherzyka żółciowego, akamiczym zapaleniu pęcherzyka żółciowego. Dokładnie takie same wskazanie obejmowały dotychczas cholecystectomię wykonywaną metodą klasyczną. Obecnie wskazaniem do operacji metodą klasyczną z wyboru jest rak pęcherzyka żółciowego.

EPIDEMIOLOGIA:
W Stanach Zjednoczonych kamica pęcherzyka żółciowego występuję u około 20 mln osób. Natomiast w Europie Zachodniej dotyczy około 20% społeczeństwa. U około 10-15 % osób z kamicą pęcherzyka żółciowego nie występują żadne objawy. U 20% osób wystąpią objawy kolki wątrobowej a u 1-4% osób wystąpią objawy ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego, zapalenia trzustki na tle kamiczym, kamicy przewodowej i żółtaczki mechanicznej. Zapadalność na kamicę pęcherzyka żółciowego wzrasta wraz z wiekiem ze znaczną przewagą u kobiet. Szczyt zachorowalności przypada między 50 i 60 rokiem życia i wynosi około 20 % u kobiet i 5% u mężczyzn.

CZYM SĄ KAMIENIE ŻÓŁCIOWE?
Kamienie zbudowane są najczęściej z cholesterolu, barwników żółciowych, jonów nieorganicznych (np. wapniowych) i białek. Składniki te mogą występować w różnych proporcjach. Znaczną większość stanowią kamienie cholesterolowo-barwnikowe (mieszane). Powstawaniu kamieni żółciowych sprzyja otyłość, dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, hipercholesterolemia oraz cukrzyca.

KIEDY ZABIEG?
Laparoskopową operację pęcherzyka żółciowego należy przeprowadzić, w momencie powtarzających się ataków kolki żółciowej pod postacią silnych bóli okolicy podżebrza prawego, towarzyszącym promieniowaniem na prawe i lewe podżebrze z towarzyszącymi nudnościami, wymiotami oraz brakiem łaknienia. Dodatkowo mogą pojawić się dreszcze, gorączka i żółtaczka mechaniczna.

ZALETY OPERACJI LAPAROSKOPOWEJ:
Największą zaletą operacji laparoskopowych jest uniknięcie rozległego urazu związanego z rozległym rozcięciem powłok skórnych w przypadku metody klasycznej. Co za tym idzie, wykonując 4 bardzo małe nacięcia, uzyskujemy bardzo dobry efekt kosmetyczny, skracamy czas rekonwalescencji oraz znacznie zmniejszamy dolegliwości bólowe. Również należy zauważyć, że w przypadku operacji wykonywanych metodą klasyczną średnia pobytu pacjenta w szpitalu wynosi około 7 dni, natomiast w przypadku operacji z wykorzystaniem metod endoskopowych pacjent wychodzi ze szpitala na drugi dzień po zabiegu. Kolejną niewątpliwą zaletą operacji laparoskopowych jest zapobieganie występowania zrostów pooperacyjnych, które powstają w przypadku operacji klasycznych. Również metoda laparoskopowa statystycznie obarczona jest znamiennie mniejszą ilością powikłań związanych z lepszym wglądem w pole operacyjne, jak również związane z mniejszym urazem okołooperacyjnym.

PRZECIWWSKAZANIA:
Bezwzględnymi przeciwskazaniami do zabiegu laparoskopowego są:
• ostry zespół wieńcowy ( zawał serca),
• niestabilność hemodynamiczna (niewyrównana niewydolność krążenia),
• niewyrównana niewydolność oddechowo-krążeniowa,
• koagulopatia (zaburzenia krzepnięcia).

Względnymi przeciwskazaniami do zabiegu laparoskopowego są:
• przepuklina przeponowa wcześniej rozpoznana,
• przewlekła niewydolność krążeniowo-oddechowa,
• stan po przebytym zawale serca,
• choroba wieńcowa serca,
• zaburzenia przewodnictwa w sercu (m.in. nieleczona arytmia),
• przebyte liczne operacje w jamie brzusznej,
• ciąża powyżej 12 tygodnia.

Należy również pamiętać, że każdy zabieg wykonywany metodą laparoskopową może wymagać konieczności przeprowadzenia konwersji do metody klasycznej ze względu na wyżej wymienione powikłania jak również na anomalie anatomiczne.

Autor tekstu: dr n. med. Łukasz Gmerek (na zdjęciu), specjalista chirurgii ogólnej, proktolog.