Jednoczasowa rekonstrukcja piersi to metoda, która pozwala na odbudowę piersi bezpośrednio po amputacji, czyli w trakcie jednej operacji. Jest to metoda, która łączy w sobie leczenie onkologiczne z elementami chirurgii plastycznej.  W artykule wyjaśniamy, na czym polega ta technika, jakie są jej korzyści i dla kogo jest najbardziej odpowiednia.

Na czym polega jednoczasowa rekonstrukcja piersi?

Jednoczasowa rekonstrukcja piersi to operacja dwuetapowa, w której najpierw wykonuje się część onkologiczną z zachowaniem wszelkich zasad a więc mastektomię, a następnie podczas tej samej operacji odtwarza się kształt piersi przy zastosowaniu jednego z trzech dostępnych sposobów:

1. Wszczepienie ekspandera tkankowego – rodzaj elastycznego „balonika” umożliwiającego stopniowe rozciąganie skóry, co przygotowuje miejsce na ostateczny implant.
2. Wszczepienie implantu – gotowego implantu piersi, który wypełnia przestrzeń po usuniętej tkance gruczołowej piersi.
3. Rekonstrukcja z własnych tkanek pacjentki – w postaci uszypułowanego lub wolnego transferu tkanek miekkich, pobranych najczęściej z brzucha lub grzbietu.

W nowoczesnych technikach chirurgicznych skóra piersi, podczas amputacji, jest w większości przypadków zachowywana, ponieważ choroba dotyczy tkanki gruczołowej, a nie samej skóry. Dzięki temu możliwe jest zachowanie bardziej naturalnego kształtu piersi, co minimalizuje widoczność blizn i poprawia estetyczny rezultat operacji.

Rodzaje cięć i blizn po operacji

Jednym z najbardziej innowacyjnych podejść w jednoczasowej rekonstrukcji piersi jest metoda tzw. „ukrytych blizn” (ang. hidden scars). W tym przypadku chirurg wykonuje minimalne cięcia, które są niemal niewidoczne, np. pod piersią lub wzdłuż linii pachy. Co więcej, w niektórych przypadkach możliwe jest zachowanie kompleksu brodawkowo-otoczkowego (brodawki i otoczki), co dodatkowo poprawia wizualny efekt operacji.

Korzyści z jednoczasowej rekonstrukcji piersi

Jedną z głównych zalet jednoczasowej rekonstrukcji jest zachowanie integralności ciała. Pacjentki, które przechodzą przez trudny proces leczenia raka piersi, po amputacji z jednoczasową rekonstrukcją budzą się po operacji z nową piersią, co ma ogromny wpływ na ich stan psychiczny i emocjonalny. Rekonstrukcja pozwala na minimalizację poczucia utraty narządu, co zmniejsza negatywny wpływ leczenia onkologicznego na postrzeganie własnego ciała.

Wpływ na zdrowie fizyczne i postawę ciała

Rekonstrukcja piersi ma również znaczący wpływ na fizyczne zdrowie pacjentek. Nasze badania wykazały, że kobiety, u których przeprowadzono jednoczasową rekonstrukcję piersi, czują się zdecydowanie lepiej i są znacznie sprawniejsze fizycznie. Ponadto dowiedziono, że jednoczasowa rekonstrukcja piersi zapobiega niekorzystnym zmianom prawidłowej postawy ciała, które obserwuje się u kobiet po amputacji bez rekonstrukcji piersi. Prowadzi to do trwałych zmian narządu ruchu, krtegosłupa i często jest powodem dodatkowych dolegliwości bólowych i ograniczenia sprawności.  Dzięki rekonstrukcji możliwe jest zachowanie prawidłowego balansu ciała.

Wskazania i przeciwwskazania do jednoczasowej rekonstrukcji

Obecnie jednoczasowa rekonstrukcja piersi jest zalecana jako standardowa procedura po każdej amputacji piersi. Niewątpliwie jest to optymalne rozwiązanie, gdyż pozwala na zachowanie własnej skóry i kompleksu brodawkowo-otoczkowego. W przypadku wykonania amputacji bez jednoczasowej rekonstrukcji piersi bezpowrotnie traci się możliwość zachowania własnej, naturalnej skóry piersi oraz kompleksu brodawkowo-otoczkowego. Trzeba je wówczas odtwarzać w procesie rekonstrukcji odroczonej.

Choć większość pacjentek może być kandydatkami do tej metody, istnieją pewne przeciwwskazania, takie jak:

• stopień zaawansowania nowotworu,
• rak zapalny, gdzie widoczne są zmiany na skórze,
• infekcje lub ropne stany zapalne piersi.

Powikłania i wyzwania

Operacje rekonstrukcyjne, zwłaszcza u pacjentek onkologicznych, mogą być bardziej skomplikowane niż standardowe operacje estetyczne. Do najczęstszych powikłań należą problemy z gojeniem ran, szczególnie u pacjentek po wcześniejszej radioterapii lub chemioterapii. W niektórych przypadkach może dojść do infekcji lub konieczności usunięcia implantu. Niemniej jednak, nawet przy tych ryzykach, korzyści z jednoczasowej rekonstrukcji często przewyższają ewentualne komplikacje. Skomplikowane operacje rekonstrukcji i operacje naprawcze piersi powinny być wykonywane w specjalistycznych ośrodkach dysponujących pełnym zakresem możliwości w tym zakresie.

Długoterminowe efekty rekonstrukcji

Długoterminowe wyniki rekonstrukcji są zazwyczaj zadowalające, zwłaszcza w przypadku rekonstrukcji z tkanek własnych. Piersi odtworzone tą metodą z czasem wyglądają bardziej naturalnie, a ich kształt lepiej dopasowuje się do zmian zachodzących w ciele pacjentki wraz z wiekiem. Rekonstrukcja z zastosowaniem implantów może wymagać drobnych korekt w przyszłości, zwłaszcza jeśli druga, naturalna pierś zmieni swój kształt.

Rekonstrukcja a leczenie onkologiczne

Jednoczasowa rekonstrukcja piersi nie może negatywnie wpływać na proces leczenia onkologicznego. Chemioterapia i radioterapia mogą być przeprowadzane zgodnie z planem z założonym planem.  W niektórych przypadkach radioterapia może nieco pogorszyć efekt estetyczny odtwarzanej piersi. W takim razie możliwe są późniejsze dodatkowe zabiegi i procedury poprawiające wygląd piersi.

Jednoczasowa rekonstrukcja piersi to zatem nowoczesne rozwiązanie dla pacjentek zakwalifikowanych do amputacji, gdy nie można przeprowadzić leczenia „oszczędzającego” – BCT. Oprócz oczywistych korzyści w zakresie estetyki, ogólnego samopoczucia, lepszej samooceny, a więc szeroko pojętego zdrowia psychicznego wpływa ona korzystnie na zdrowie i sprawność fizyczną, zapobiegając niekorzystnym zmianom prawidłowej postawy ciała. Dzięki stosowaniu nowoczesnych technik chirurgicznych, pacjentki z rakiem piersi mają możliwość zachowania naturalnego wyglądu i integralności własnego ciała.

Wpis powstał we współpracy z dr Sławomirem Cieślą