1. Nowotwór prostaty- co to jest, skąd się bierze, jak często występuje?

Po pierwsze warto rozpocząć od tego czym jest prostata?
Prostata (stercz) jest to gruczoł krokowy występujący u mężczyzn. Gruczoł ten położony jest poniżej szyi pęcherza moczowego, otaczając cewkę moczową.
Rak stercza jest drugim co do częstości występowania nowotworem u mężczyzn.
Zachorowalność na raka stercza wzrasta z wiekiem. Najczęściej diagnozuje się ten nowotwór w grupie pacjentów pomiędzy 60, a 70 rokiem życia. Istnieje jednak ryzyko rozpoznania tej choroby u chorych poniżej 50. roku życia.

2. Niestety nadal wśród mężczyzn panuje duża niechęć do badań urologicznych. Jak przebiega kontrolne badanie prostaty? Czy jest się czego obawiać?

Tak, w minionym czasie bardzo często spotykało się chorych, którzy, mówiąc oględnie niechętnie poddawali się badaniu urologicznemu. Myślę jednak, że wraz ze zwiększoną świadomością społeczeństwa liczba chorych unikających badań profilaktycznych maleje.
Zdarzają się jednak nadal tacy pacjenci, których motywacją do poddania się badaniom gruczołu krokowego jest… zalecenie żony lub partnerki badanego.(!)
Oczywiście nie ma się czego obawiać.
Badanie stercza powinno obejmować badanie fizykalne, usg oraz badania laboratoryjne krwi, w tym oznaczenie poziomu specyficznego antygenu sterczowego- PSA.

3. Jakie objawy powinny zaniepokoić? Czy istnieją badania profilaktyczne, które mężczyźni powinni regularnie wykonywać?

Na szczęście obecnie większość raków stercza wykrywana jest w stadium niezaawansowanym, ograniczonym do narządu, stąd są one bezobjawowe. Chorzy zgłaszają się do urologa z powodu podwyższonej wartości PSA oraz zaburzeń związanych z oddawaniem moczu, które bardzo często są związane z łagodnym przerostem stercza. Zaawansowane stadia raka stercza rozpoznaje się pierwszorazowo u ok 10% chorych. Wtedy objawami mogą być: ból przy oddawaniu moczu, krwiomocz, bóle podbrzusza i okolicy lędźwiowej, bóle kostne i wiele innych związanych ze zmianami przerzutowymi. Jeszcze raz jednak trzeba podkreślić, że nie ma objawów specyficznych dla raka stercza! Trzeba się badać!
Pacjenci w grupie wiekowej powyżej 45- 50 roku życia powinni być badani przez urologa przynajmniej raz do roku. Powinni mieć również oznaczany poziom PSA w surowicy krwi.
W razie stwierdzenia odchyleń w badaniu klinicznym i/lub PSA zaleca się dalszą diagnostykę obrazową (MRI stercza, scyntygrafię, PET).
Podstawą rozpoznania raka stercza jest wynik histopatologiczny uzyskany drogą biopsji stercza.

4. Jak przebiega leczenie raka prostaty?

Leczenie raka stercza zależy od zaawansowania choroby.

W przypadku raka ograniczonego do narządu mamy możliwość:

• Bacznej obserwacji chorego m. in.w przypadku raka małego ryzyka.
• Radykalnego leczenia miejscowego- możliwość leczenia operacyjnego, rtg terapii oraz innych metod.
  Leczenie operacyjne można przeprowadzić metodą otwartą, laparoskopową oraz robotyczną. W rtg terapii istnieją możliwości leczenia rtg terapią z pól zewnętrznych, brachyterapią oraz met cyber knife.

Z wymienionych wyżej najczęściej stosowanych metod leczenia widać konieczność indywidualnego kwalifikowania pacjenta do konkretnej metody leczenia raka stercza.
Należy wspomnieć o leczeniu chorych hormonoterapia oraz chemioterapią w przypadku wznowy choroby lub w przypadku choroby zaawansowanej.

5. Czy genetyka ma tutaj znaczenie?
Tak, mamy dowody naukowe na to, że rak stercza jest dziedziczny, co znajduje odzwierciedlenie w zaleceniach dotyczących badań profilaktycznych. U pacjentów, u których występuje rodzinny rak stercza zaleca się rozpoczęcie badań diagnostycznych prostaty w 45 roku życia.
Warto dodać, że występowanie raka stercza jest związane z rasą (częściej zapadają na raka stercza mężczyźni rasy czarnej).
Otyłość i dieta bogatotłuszczowa sprzyja również zachorowalności na nowotwór prostaty. Oczywiście androgeny mają również wpływ na powstanie raka stercza.

Wpis powstał przy współpracy z dr n. med. Tomaszem Piernikiem, specjalistą urologii.

Więcej informacji na temat naszych urologów, wizyt oraz wykonywanych zabiegów dostępne tutaj: www.szpitalswwojciecha.pl/urologia/