Periodontologia jest dziedziną stomatologii, która zajmuje się profilaktyką i leczeniem schorzeń przyzębia, czyli tkanek otaczających ząb i utrzymujących go w zębodole.
Częstość występowania i nasilenie chorób dziąseł i przyzębia spowodowały, że uznane one zostały za choroby społeczne. Objawy takie jak: odsłonięcie szyjek zębowych, nadwrażliwość na zmiany temperatury, wydłużanie się koron zębów, powstawanie szpar między zębami, przemieszczanie się zębów, rozchwianie czy nawet ich utrata, nieprzyjemny zapach z ust, krwawienie, obrzęk i zaczerwienienie dziąseł, zmiany w obrębie błony śluzowej warg i policzków świadczą o chorobie dziąseł i innych tkanek otaczających zęby – paradontozie.
We wszystkich powyższych problemach z pomocą przychodzi dziedzina stomatologii zwana periodontologią. Dziedzina ta dysponuje całą gamą metod leczniczych, jednak niezależnie od postaci choroby i jej zaawansowania, pierwszoplanową rolę w procesie leczniczym zawsze odgrywa higiena jamy ustnej.
Każdemu pacjentowi zgłaszającemu się do Centrum Stomatologii Szpitala św. Wojciecha
w Poznaniu z objawami choroby przyzębia zapewniamy kompleksową opiekę, opartą na rzetelnej wiedzy i zastosowaniu nowoczesnych metod terapeutycznych.
Czym są choroby dziąseł, jakie są ich objawy i jak należy im zapobiegać.
Piękny, zdrowy uśmiech to nie tylko śnieżnobiałe zęby. Tajemnica tkwi znacznie głębiej
– a ukrywa się w naszych dziąsłach.
Coraz częściej w gabinetach stomatologicznych pojawiają się pacjenci z problemami przyzębia, czyli najprościej mówiąc z chorobami struktur utrzymujących zęby. Według WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) choroby przyzębia należą do najbardziej rozpowszechnionych chorób ludności i obok próchnicy są czynnikiem powodującym znaczną utratę zębów. Częstość chorób przyzębia w populacji dorosłych w zależności od wieku wynosi 40 – 90% i coraz częściej dotyczy osób młodych.
Skutkiem nie podjęcia leczenia lub niewłaściwego leczenia jest obniżanie linii dziąseł, utrata kości i w konsekwencji utrata uzębienia. Zaawansowana choroba przyzębia uniemożliwia wykonanie odbudowy protetycznej i wykonanie zabiegów implantacji.
U ponad 90% dorosłych tzw. „paradontoza” jest związana z zaniedbaniami higienicznymi, których efektem jest odkładanie się płytki i kamienia nazębnego. Do innych ważnych czynników etiologicznych należą: palenie papierosów i przewlekły stres. Cechą charakterystyczną tych schorzeń jest ich przewlekłość, co powoduje, że postępując przez lata i nie dając zwykle uciążliwych dolegliwości bólowych, pozostają niezauważone. Pacjenci zwracają się po pomoc często już w bardzo zaawansowanym stadium choroby.
Bakterie znajdujące się w złogach nazębnych powodują powstawanie stanów zapalnych objawiających się krwawieniem z dziąseł, a w dalszym etapie utratą tkanek utrzymujących ząb
co w efekcie doprowadza do wzrostu jego ruchomości i czasem zmiany położenia.
Dlatego zwykle wstępem do leczenia jest przejście fazy higienizacyjnej, czyli usunięcie złogów znajdujących się nad i pod dziąsłem z dokładnym instruktażem higieny obejmującym wdrożenie dodatkowych środków do higieny przestrzeni międzyzębowych: szczoteczek interdentalnych
lub nici dentystycznych. Na tym etapie leczenia nieoceniona jest rola higienistki stomatologicznej.
Zdrowe dziąsła nigdy nie krwawią. Krwawienie z dziąseł jest zwykle pierwszym, wczesnym objawem stanu zapalnego i wymaga zgłoszenia się do stomatologa oraz podjęcia leczenia.
Dzisiaj tzw. „paradontoza” jest chorobą o dobrze poznanej etiologii
i u większości Pacjentów można ją skutecznie leczyć, co pozwala na zachowanie własnych zębów Pacjenta.
Periodontolodzy zajmują się również odtworzeniem utraconych na skutek choroby tkanek, poprawą estetyki dziąseł i w ramach kompleksowego leczenia wielospecjalistycznego wykonują zabiegi przygotowujące Pacjentów do leczenia protetycznego, implantoprotetycznego, zachowawczego czy ortodontycznego.
Zdrowe przyzębie warunkuje zdrowie całego organizmu – nieleczone choroby przyzębia są współodpowiedzialne za ciężkie ogólnoustrojowe schorzenia takie jak choroby sercowo-naczyniowe (miażdżyca naczyń krwionośnych, zawał serca), udary mózgu czy cukrzyca.
Jakie objawy w jamie ustnej mogą świadczyć o rozpoczęciu choroby przyzębia?
Przede wszystkim powinniśmy obserwować swoje dziąsła. Prawidłowo powinny być one koloru bladoróżowego, o prawidłowym napięciu i równomiernym girlandowatym przebiegu wokół szyjek zębowych. Każde krwawienie w trakcie szczotkowania, spożywania pokarmów, a wręcz samoistne świadczy o istniejącym stanie zapalnym.
Dziąsła, które mają obrączkowate, zaczerwienione zgrubienia wokół szyjek zębowych lub odsłaniają je powodując nadwrażliwość na czynniki termiczne, sugerują stan chorobowy. Ponadto każdy ząb, który zmienia swoje położenie w łuku zębowym powinien zwrócić naszą uwagę. Najbardziej widocznym objawem dla Pacjenta jest znaczne rozchwianie zęba powodujące ból
w trakcie jedzenia, a nawet mówienia. Większości przypadków towarzyszy przykry zapach z ust i brak smaku.
Przyczyna krwawienia dziąseł może leżeć w niewłaściwym szczotkowaniu zębów
lub używaniu zbyt twardej szczoteczki. Jeśli jednak problem pojawił się nagle, bez wyraźnej przyczyny, może to świadczyć o początkowym stadium zapalenia dziąseł. Jeśli dodatkowo zaobserwujesz, że twoje dziąsła są zaczerwienione lub podrażnione, koniecznie udaj się do lekarza periodontologa.
Krwawienie dziąseł jest objawem, którego nie można bagatelizować, może być bowiem początkiem poważnych chorób, które nieleczone prowadzą do utraty uzębienia.
Przyczyną powstania problemu jest niedostateczne usuwanie płytki nazębnej odkładającej się
na linii dziąseł. Płytka ta z czasem przekształci się w kamień nazębny, który tylko spotęguje problem. Jeśli nie zostanie on usunięty, może doprowadzić do cofnięcia linii dziąseł i rozpoczęcia procesu niszczenia korzeni zębów.
Efektem takiego ciągu zdarzeń może być utrata uzębienia, dlatego jeśli zobaczysz krew podczas szczotkowania, nie bagatelizuj tego. Nasi lekarze sprawdzą, gdzie tkwi problem i zajmą się jego rozwiązaniem.
Brzydki zapach z ust jest wstydliwym problemem, który dokucza wielu Pacjentom. Dolegliwość ta przeszkadza w swobodnym mówieniu i kontaktach z innymi ludźmi. Panuje powszechne przekonanie, że jest to efekt nie wystarczającej higieny jamy ustnej. Nie jest to do końca prawdą, gdyż problem ten dotyka także ludzi, którzy dbają o swoje uzębienie i są przekonani, że ich zęby są zdrowe.
Przykry zapach z ust jest ważnym sygnałem, że z zębami zaczyna dziać się coś niedobrego. Przyczyna tego problemu leżeć może w miejscu niewidocznym, a mianowicie poniżej linii dziąseł. Odkładanie się kamienia zębowego na odsłoniętych szyjkach zębowych prowadzi z czasem
do rozpoczęcia się procesów próchniczych w tych miejscach. Problem potęguje fakt, że są to zwykle miejsca do których nie mamy dostępu podczas szczotkowania czy nitkowania. Nie jesteśmy więc w stanie samodzielnie ich oczyścić.
Właściwe leczenie periodontologiczne polega na oczyszczeniu i wyleczeniu zmienionych chorobowo miejsc, dzięki czemu brzydki zapach z ust przestanie nam doskwierać. Co ważne, uporanie się z chorobą przyzębia na wczesnym jej etapie pozwala zapobiec dalszemu jej rozwojowi. Nieleczona bowiem może doprowadzić do utraty uzębienia.
Ruszające się zęby są bardzo niepokojącym objawem, którego nie wolno zbagatelizować. Ruchy zębów spowodowane są osłabieniem korzeni zębów oraz tkanek otaczających ząb. Przyczyna problemu może leżeć w postępującej parodontozie, która nieleczona zwiększa ryzyko utraty uzębienia. Rozsuwanie zębów, pojawianie się przerw między nimi oraz rozchwianie i zmiana pozycji zęba nie tylko zaburzają estetykę wyglądu twarzy, ale także utrudniają prawidłowe funkcjonowanie narządu żucia, zaburzając podstawowe czynności takie jak żucie czy mówienie.
Gdy poczujesz, że twoje zęby ruszają się, bądź przemieszczają względem siebie, niezwłocznie powiedz o tym swojemu dentyście. Nie popadaj przy tym w specjalną panikę, ruszające się zęby wcale nie muszą wypaść. Nasi lekarze zaplanują leczenie, które zatrzyma postępy choroby i umożliwi regenerację zmienionych chorobowo tkanek.
Pamiętaj, że leczenie wcześnie rozpoczęte jest jeszcze małoinwazyjne i pozwala na całkowite zatrzymanie postępującej choroby. Gdy zgłosisz się do lekarza zbyt późno, leczenie będzie bardziej skomplikowane i konieczna może być interwencja chirurgiczna. Jeśli więc zauważysz pierwsze niepokojące objawy, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty.
Lekarze w Centrum Stomatologii Szpitala św. Wojciecha zdiagnozują problem i zaproponują sposób jego rozwiązania, abyś mógł znów cieszyć się zdrowymi i mocnymi zębami.
Zgłoś się do naszego Centrum Stomatologii Szpitala św. Wojciecha, jeśli występują u Ciebie poniższe objawy:
• krwawienie z dziąseł, które utrzymuje się pomimo przeprowadzanych zabiegów higienizacyjnych
• obecność wysięków ropnych z kieszonek dziąsłowych, najczęściej związana z obecnością kamienia poddziąsłowego
• obrzęk i ból dziąseł
• defekty śluzówkowe (np. brak strefy dziąsła przyczepionego, nieprawidłowe przyczepy wędzidełek)
• odsłanianie się powierzchni korzeni (zwłaszcza postępujące)
• nieświeży oddech lub niesmak w ustach
• rozchwiane zęby (paradontoza)
• zmiana pozycji zębów (wychylenia, zwiększenie przerw między zębami)
Istnieje grupa pacjentów, u których choroby przyzębia rozpoczynają się w sposób pozornie niezauważalny. Pacjent nie jest w stanie wychwycić wszystkich objawów, np. zbyt dużej głębokości kieszonek dziąsłowych, które towarzyszą chorobom tkanek otaczających ząb, czy zaniku wyrostków kostnych.
Profilaktycznie każdy pacjent co pewien czas powinien mieć wykonane zdjęcie pantomograficzne. Jest to zdjęcie przeglądowe, które dostarcza nam bardzo wiele informacji. Często pozwala nam na wykrycie zmian chorobowych zanim pojawią się objawy w jamie ustnej. Dotyczy to nie tylko zakresu periodontologii, ale i wczesnego wykrywania próchnicy, zmian nowotworowych i innych.
Paradontoza wpływać może także na choroby ogólnoustrojowe takie jak choroby sercowo- naczyniowe (nadciśnienie, powstawanie mikrozakrzepów, prowadzących do zawału serca lub udaru mózgu), cukrzyca typu II, a u kobiet w ciąży może zwiększyć ryzyko przedwczesnego porodu czy zmniejszonej masy urodzeniowej noworodków.
Dwa najważniejsze schorzenia, jakimi zajmuje się periodontologia, to:
Periodontitis – postępujące niszczenie tkanek otaczających zęby.
W wyniku tego procesu następuje utrata przyczepu łącznotkankowego oraz kości, powstają kieszonki dziąsłowe i/lub recesje dziąsła. Dochodzi do rozchwiania zębów, a w konsekwencji do ich wypadania.
Gingivitis – choroba dziąsła brzeżnego, powodująca jego obrzęk, zaczerwienienia i krwawienie.
W początkowym etapie można całkowicie wyeliminować te objawy, lecz jeśli zwlekamy z podjęciem leczenia, zazwyczaj powstaje periodontitis i w efekcie pełne odwrócenie zmian nie jest możliwe.
Czynniki wywołujące choroby przyzębia są złożone i wciąż do końca nie wyjaśnione. Najważniejszym jednak z nich jest zaniedbania higieny jamy ustnej. Gromadząca się płytka nazębna pod wpływem czasu i bakterii przekształca się w kamień nazębny. Odkładające się złogi kamienia szczelnie przylegając do przydziąsłowej powierzchni zębów powodują ich uciskanie, tworzenie się patologicznych kieszonek dziąsłowych, utratę kontaktu zęba z zębodołem i jego rozchwianie.
Do innych przyczyn miejscowych należą: nieprawidłowe i nieszczelne wypełnienia, korony i mosty (np. z nawisami przy dziąśle, źle odtwarzające punkty styczne co powoduje gromadzenie się pokarmu w przestrzeniach międzyzębowych), stare i uciskające dziąsło protezy.
Do przyczyn ogólnych zalicza się stres, choroby metaboliczne (zwł. cukrzycę), nieprawidłowe odżywianie i niedobory witaminowe, predyspozycje genetyczne.
Pozostałe czynniki ryzyka to:
Zmiany hormonalne i ciąża – w wyniku wahań poziomu hormonów, niejednokrotnie w przyzębiu pojawiają się stany zapalne.
Stosowanie środków farmakologicznych – niektóre preparaty, np. antydepresyjne, redukujące, ciśnienie, antykoncepcyjne czy inne, mogą wywoływać skutki uboczne, takie jak pogorszenie stanu zdrowia jamy ustnej i przesadny wzrost dziąseł.
Ważną rolę odgrywają również przeciążenia zębów w okluzji często towarzyszące wadom zgryzu i brakom zębowym (nieuzupełnione protetycznie strefy podparcia), zwłaszcza gdy u Pacjentów występuje zaciskanie i zgrzytanie zębami.
Istotny wpływ mają również wady zgryzu czy oddychanie przez usta.
Występuje również wiele chorób współistniejących z paradontozą, m. in. cukrzyca, choroby przewodu pokarmowego, alergie, zaburzenia endokrynologiczne.
Generalnie uważa się, że są to choroby dorosłych, ale zapalenie dziąseł może rozpoczynać się u młodocianych w okresie pokwitania, a nawet i u małych dzieci. Są to zazwyczaj postacie o lekkim przebiegu i kończą się tylko odwracalnym zapaleniem dziąseł. Jeśli chodzi o dorosłych, to uważa się, że częściej dotyczą one mężczyzn. Zasadniczo około 30 roku życia pojawiają się pierwsze objawy.
Odrębną grupę pacjentów stanowią kobiety ciężarne, u których w wyniku zmian hormonalnych w III trymestrze ciąży może dochodzić do rozrostu i znacznego krwawienia dziąseł. Inną grupę pacjentów stanowią osoby spożywające przewlekle leki, np. p.padaczkowe czy sercowo – naczyniowe. U tych osób mogą również pojawiać się problemy z dziąsłami. Reasumując, każdy pacjent czy duży, czy mały powinien być czujny.
Plan leczenia ustalany jest indywidualnie dla każdego pacjenta. Podstawowym elementem powodzenia w leczeniu jest ścisła współpraca pacjenta z lekarzem. Pacjent musi zrozumieć istotę choroby, czynniki ją wywołujące i sposoby ich eliminacji. Motywacja pacjenta i systematyczność są nieodzowne.
Generalnie leczenie rozpoczyna się od instruktażu higieny, co jest bardzo istotne
w domowym utrzymaniu wyników leczenia. Następnie wykonuje się zabiegi usuwania kamienia nad- i poddziąsłowego. W przypadkach bardziej zaawansowanych konieczne są zabiegi chirurgiczne z zastosowaniem materiałów wpływających regenerująco na tkanki otaczające ząb. Ostatecznie wykonuje się specjalne uzupełnienia, które pozwalają na stabilizację zębów.
W wielu przypadkach niezbędna jest farmakoterapia.
Wielkopolskie Centrum Medyczne
Sp z o.o.
ul. Bolesława Krzywoustego 114
61-144 Poznań
Godziny pracy Szpitala:
pon.-pt. 8:00 – 20:00
sob. 8:00 – 14:00
Skontaktuj się z nami, by umówić wizytę lub dowiedzieć się więcej!
Napisz do nas